Aantrekken en afstoten: waarom gebeurd dit in je relatie?

Artikel uit de categorie:

Bindingsangst

Ken je dat gevoel? Het ene moment is je partner helemaal beschikbaar voor jou, en het volgende moment gaat de deur dicht. Je voelt je afgewezen en de afstand is groot. Eerst wordt je aangetrokken en vervolgens afgestoten. De emotionele achtbaan van aantrekken en afstoten brengt verwarring, pijn en onzekerheid met zich mee. Waarom gebeurt aantrekken en afstoten in je relatie? Wat zit erachter? En hoe kun je deze dynamiek doorstaan zonder elke keer in een groot drama terecht te komen?

Het antwoord ligt vaak in bindingsangst en verlatingsangst.

In dit blog ontdek je de psychologie achter aantrekken en afstoten. Vervolgens vertellen we je wat je kunt doen om niet langer meegesleurd te worden door de dynamiek van aantrekken en afstoten.

Wat houdt aantrekken en afstoten in?

Aantrekken en afstoten. Ook wel bekend als ‘push and pull’. Het is een gedragspatroon waarbij je partner naar je toe trekt en vervolgens jou weer afstoot. Andersom kan natuurlijk ook. Dit zorgt voor onzekerheid in je relatie. Waarom ben je eerst welkom en daarna niet meer? Je vraagt je af of je iets verkeerd hebt gedaan.

Voorbeelden van aantrekken:
– Samen dingen doen en plannen maken
– Lieve woorden
– Fysieke intimiteit

Voorbeelden van afstoten:
– Verwijten maken of kritiek uiten
– Afstand nemen of vluchten
– Niet willen praten of fysiek contact vermijden

Aantrekken en afstoten is een dynamiek waarin beide partners een rol spelen. Het gedrag van jouw partner wordt namelijk geactiveerd door jouw gedrag. Het is een wisselwerking. Zodra je je bewust wordt van dit patroon in je relatie(s), kun je samen stappen zetten om het te doorbreken. Ben je klaar om daar mee aan de slag te gaan?

Bindingsangst: De drijvende kracht achter aantrekken en afstoten

De psychologie achter aantrekken en afstoten schuilt zich in een onveilige hechting. Door de onveilige hechting ontstaat er bindingsangst of verlatingsangst. Iemand met verlatingsangst zal van nature meer aantrekken. Iemand met bindingsangst zal van nature meer afstoten. Doordat diegene met verlatingsangst meer aantrekt, heeft diegene met bindingsangst een benauwend gevoel en neemt afstand (een vorm van afstoten). Actie en reactie. De dynamiek van aantrekken en afstoten is speelt vooral een grote rol bij diegene met bindingsangst. Waarom? Omdat diegene met bindingsangst de relatie wel aan wil gaan (aantrekken), maar ervaart steeds druk en moeite van het samenzijn (behoefte aan afstand). Iemand met bindingsangst verlangt naar verbinding, maar wordt tegelijkertijd overweldigd door de angst om gekwetst te worden of om vrijheid te verliezen. En neemt dus afstand uit bescherming voor zichzelf. Om deze reden is de dynamiek aantrekken en afstoten het meest zichtbaar.

Bindingsangst uit zich in drie fundamentele angsten

Angst dat de ander te dichtbij komt en je vervolgens kwetst of teleurstelt.
Angst om de vrijheid en authenticiteit te verliezen.
Angst om vast te zitten in een relatie die je niet wilt.

De tweede en derde reden zijn het meest voelbaar voor iemand met bindingsangst. De eerste is de kern, maar vaak onzichtbaar voor iemand met bindingsangst. Als je aan iemand met bindingsangst vraagt: ”waarom vindt je het moeilijk om in een relatie te zitten?’ Dan zal het antwoord eerder gaan om het verlies van vrijheid, dan bang zijn om gekwetst te worden. Dat antwoord is veel kwetsbaarder. En precies dat heeft iemand met bindingsangst uitgeschakeld. Dit mechanisme (bindingsangst) is de beschermlaag om niet gekwetst te worden. Terugtrekken als bescherming. ‘Om niet gekwetst te worden’ is een drijfveer gebaseerd op angst. ‘Vrijheid’ en ‘authenticiteit’ zijn uitgangspunten die veel positiever klinken. Iemand met bindingsangst probeert de interactie in een relatie vaak ook positief te houden en heeft geen zin in ‘gezeik’. Zodra er gezeik is, stoot diegene met bindingsangst de ander snel af.

Vaak voelt aantrekken voor diegene met bindingsangst goed, plezierig en intiem. Totdat er een bepaalde grens bereikt wordt. Dan slaat het om in angst. Heel subtiel of ingrijpend. Bewust of onbewust. De partner met bindingsangst zal vervolgens zijn of haar partner afstoten door afstand te creëren.

Hoe doet iemand met bindingsangst dat?

Hij/ zij sluit zich emotioneel meer af.
Hij/ zij laat minder fysieke intimiteit toe.
Hij/ zij heeft ‘ruimte’ nodig en zal die ruimte zeker innemen.
Hij/ zij gedraagt zich onafhankelijk en minacht de afhankelijkheid van zijn/ haar partner.

Zeker lastig wanneer jij de andere partner bent (mogelijk heb je dan ook te dealen met jouw verlatingsangst die omhoog komt).

Deze zenuwslopende dynamiek is voor veel stellen herkenbaar en erg lastig om er uit te breken. Hetgeen wat vooral wordt gebroken is de relatie zelf, mits je bindingsangst en verlatingsangst erkent als angsten die jullie bij je hebben. De valkuil bij veel koppels is dat verlatingsangst en bindingsangst niet erkent worden, waarbij beide partner volledig geïdentificeerd zijn door deze angsten. Dat houdt in dat ze hun gedrag rechtvaardigen als deel van hun karakter.

Waarom zou je partner aantrekken en afstoten?

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je partner aantrekt en afstoot.

Onzekerheid: Je partner kan zich onzeker voelen over jullie relatie of over zichzelf. Misschien twijfelt je partner over jullie relatie en zal zelf de controle pakken over hoe dichtbij je bij hem of haar komt. Dit doet je partner voor een gevoel van veiligheid.
Hechtingstrauma: Het kan zijn dat je partner een geschiedenis heeft van een onveilige hechting die dit patroon triggert. Dit kan te maken hebben met de beschikbaarheid van zijn of haar ouders. Wanneer papa of mama niet consistent aanwezig is of als ze emotioneel afstandelijk of ongevoelig zijn, kan het kind zich over tijd afstandelijk en onafhankelijk gaan gedragen. (De appel valt niet ver van de boom).
Emotionele problemen: Soms hebben mensen last van (onuitgesproken) emotionele problemen, zoals angst, boosheid, depressie of een laag zelfbeeld. Dit kan ervoor zorgen dat je partner zich snel terugtrekt of afstandelijk wordt in jullie relatie.
Angst voor intimiteit: Je partner kan angstig zijn voor intimiteit vanwege eerdere negatieve ervaringen of onverwerkte emoties. Hierdoor kan hij of zij zichzelf onbewust beschermen door afstand te houden.
Communicatieproblemen: Als er communicatieproblemen zijn in je relatie, kan dit leiden tot misverstanden, conflicten en gevoelens van afstandelijkheid tussen jullie.
Persoonlijke groei: Misschien hebben jij of je partner ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt. Negatief of positief, je kunt er door groeien. Deze ervaringen veranderen je als mens, waardoor je misschien niet meer op dezelfde golflengte communiceert als je partner. Er ontstaat onbegrip tussen jullie en daardoor triggert het sneller de dynamiek van aantrekken en afstoten.

Deze redenen kunnen allemaal bijdragen aan het patroon van aantrekken en afstoten binnen jullie relatie. Welke zijn van toepassing in jullie relatie? En welke stap is nodig om meer tot verbinding te komen en te blijven?

Hoe herken je bindingangst?

Als je bindingsangst hebt, dan zul je deze punten herkennen:

Een persoon met bindingsangst heeft moeite om emotioneel te verbinden en kan zich afstandelijk of onafhankelijk gedragen. Dit kan zich uiten in het weigeren om te praten over gevoelens of behoeften of het moeilijk vinden om tijd met de ander door te brengen.
Een persoon met bindingsangst kan bang zijn om te dichtbij te komen en kan moeite hebben om emotioneel verbonden te raken. Dit kan zich uiten in het moeilijk vinden om intiem te zijn of het weigeren om de ander te laten weten wat er gaande is in het leven.
Een persoon met bindingsangst kan moeite hebben om te vertrouwen op de ander en kan denken dat de ander niet betrouwbaar is. Dit kan zich uiten in het weigeren om de ander te vertrouwen met persoonlijke informatie of het moeilijk vinden om te geloven wat de ander zegt.
Een persoon met bindingsangst kan moeite hebben met het idee om afhankelijk te zijn van de ander en kan bang zijn om te dichtbij te komen. Dit kan zich uiten in het moeilijk vinden om hulp te vragen of het weigeren om te laten zien dat je emotioneel afhankelijk bent van de ander
Diegene met bindingsangst focust zich nooit alleen op de relatie die hij/ zij heeft. Vooral in periodes dat hij/zij emotioneel instabiel is, denkt diegene met bindingsangst na over een relatie met iemand anders. Diegene met bindingsangst probeert zijn/ haar geluk te vinden buiten de relatie en is overtuigt dat het gras groener is aan de overkant. En dus heeft de persoon met bindingsangst nog andere deurtjes open.

Je partner met bindingsangst: hoe ga je er mee om?

In het geval dat je partner bindingsangst heeft en vaker de wisselwerking tussen aantrekken en afstoten laat zien, kun je het volgende doen:

Inzicht: telkens realiseren dat het aantrekken en afstoten in de kern niets met jou te maken heeft. Natuurlijk zijn er triggers waarop je partner reageert, maar iedere trigger heeft een verleden. Pak het dus niet te persoonlijk op. Neem waar wat er met jou gebeurd en pak de verantwoording voor je eigen emoties en gevoelens.
Blijf communiceren: stop dit thema niet in de dove pot. Blijf communiceren wat jouw verlangens en behoeftes zijn. Uit je gevoelens en emoties. Hou contact. Luister naar elkaar. Kijk samen naar oplossingen.
Vertrouwen: merk je dat je veel aan het twijfelen bent? Bespreek het met anderen en doe dingen zodat je vertrouwen krijgt in jezelf en in je relatie. Kenmerkend aan aantrekken en afstoten is dat na afstoten het altijd weer terugkomt op aantrekken. Heb dus vertrouwen in het proces. Soms is het nodig om de bittere pil even te slikken en zelf te ventileren.
Geef ruimte: het heeft geen zin om veeleisend te zijn en verwachtingen bij je partner op te leggen. Zodra je partner afstand neemt, dan kan het helpen om ruimte te geven. Je kan wel uitspreken wat het met jou doet, maar laat je partner vrij in zijn/ haar keuzes.
Zoek contact met vrienden/ familie: echte steun kun je vinden wanneer je anderen om je heen heb waarbij jij je verhaal kunt doen. Daarbij is bindingsangst en verlatingsangst een universeel begrip. Bijna iedere relatie heeft hiermee te dealen. Ga er over in gesprek en stel vragen hoe andere koppels ermee omgaan.
Zorg voor begeleiding. Door middel van deze online training leer je omgaan met bindingsangst en de dynamiek van aantrekken en afstoten. Je leert patronen herkennen, communicatietechnieken toepassen en krijgt inzicht in jouw rol in de relatie. Je gaat op andere manieren handelen in moeilijke situaties.

Minder aantrekken en afstoten, meer verbinding

Helemaal loskomen van aantrekken en afstoten is een moedig streven. Vaak komt afstoten nadat jij of je partner getriggerd worden. Het overlevingsmechanisme a.k.a. de automatische piloot neemt het over. Afhankelijk van de hechting in je jeugd en de situatie zie je verschillende soorten reacties van jou of je partner. Aanvallen, in de verdediging schieten, aanpassen, vluchten, bevriezen zijn allemaal primaire reacties wanneer je getriggerd wordt. En die triggers die blijven terugkomen in je relatie. Daar kun je niks aan doen. Geen één relatie is 100% triggerproof. Dat bestaat simpelweg niet.

De vraag is alleen: hoe ga je er mee om? Stoot je je partner af? Of blijf je beschikbaar? Jij kan het verschil maken. Maar dat vraagt wel eerst bewustwording en dan actie. En die actie kun je alleen maar maken wanneer je bewust wordt van je eigen gedrag op de trigger. Een goede eerste stap staat hierboven.

Wij (Lotte & Rory) hebben jarenlang in de dynamiek van aantrekken en afstoten gezeten. We ervaren nog steeds triggers in ons dagelijks leven, maar weten hier veel beter mee om te gaan. Dat vraagt tijd, aandacht en veel moeite. Maar, oefening baart kunst. Om andere koppels verlichting te brengen hebben we onze lessen in een online training gepropt.