Bevriezen als overlevingsmechanisme

Wat is bevriezen?

Het overlevingsmechanisme ‘bevriezen’ zien we in de natuur wanneer een roofdier een een prooi nadert. Het prooidier zal volledig verstillen zodat ze niet of nauwelijks zichtbaar zijn, waardoor het gevaar hen passeert. 

Bevriezen in je relatie

Wanneer je het gevoel hebt dat je wordt aangevallen door je partner of je voelt je niet veilig, dan kunnen je lichaam, je gedachtes en emoties volledig bevriezen. We noemen dat voor het gemak: emotioneel bevriezen. Je weet nu dat het overlevingsmechanisme (bevriezen) het overneemt. Dit mechanisme reageert zo van: ”als ik nu maar niets doe, dan gaat het gevaar vanzelf voorbij.”

Syptomen van bevriezen

• Je raakt helemaal verstijft/ verlamt in een bepaalde houding en je ademt oppervlakkig. 
• Je dissocieert met de gehele situatie; je ‘verwijdert’ je geheugen en wordt helemaal blanco.
• Je weet niet meer wat je moet doen of wat je moet zeggen.
• Je hebt het gevoel van: ‘ik wil hier niet zijn’.
• Je voelt je erg ongemakkelijk om in beweging te komen of om iets te zeggen.

Waarom bevries ik?

Wanneer er iets ingrijpends gebeurt; je partner handelt heel intens vanuit boosheid of zegt iets wat je triggert dan kan je reageren vanuit je innerlijk kind. Wanneer je geen veilige hechting hebt gehad met je ouders of opvoeders kan het zijn dat je volledig op slot ging wanneer het onveilig werd. Door het bevriezen hoefde je alleen maar te wachten tot de onprettige situatie over was, waardoor je je uiteindelijk weer veilig voelde. Dit overlevingsmechanisme wordt door ervaring (vaak onbewust) opgebouwd. Het kan ook zijn dat je traumatische ervaringen hebt gehad, waarbij je ook helemaal ging bevriezen. Wanneer dit trauma geactiveerd wordt in een situatie herleefd je lichaam het opnieuw en zal hetzelfde reageren als toen: bevriezen.

Kan bevriezen me verder helpen?

Bevriezen is een overlevingsmechanisme, dus in een levensbedreigende situatie zou het zeker kunnen helpen. Het lastige alleen, is dat bevriezen vaker voorkomt wanneer je je emotioneel niet veilig voelt. Hierbij is het van belang om te leren samenwerken met het gevoel wat omhoog komt. Emotioneel bevriezen is dan eerder een vorm van vermijden, dan het aangaan. Dit zorgt ervoor dat hetzelfde patroon zich blijft herhalen, waardoor je vastloopt (je emotionele ontwikkeling bevriest).

Hoe kom ik uit de vriesstand?

Wanneer je wordt getriggerd en je merkt dat je gaat bevriezen pak dan TACO erbij.

• Trigger: wordt bewust van de trigger en dat je bevriest
• Adem: Richt je aandacht op je ademhaling en adem nu rustig naar je buik. 
• Communiceer: Laat je partner/ de mensen om je heen weten dat je bevriest en wat je voelt. Vraag om ondersteuning.
• Ontspan: Breng zonder na te denken meer ontspanning in je lijf. Ga rustig bewegen en voel wat er in je lijf gebeurd.

Dit geeft je lichaam en geest de ruimte om jezelf te bevrijden. Je bevriest niet, maar komt juist in beweging. 

Wat kan helpen om niet te bevriezen in de relatie

Laat je partner weten dat je wel eens bevriest en vraag of hij/zij jou ermee kan helpen. Ga aan de slag met TACO. Daarbij is het noodzaak om te kijken naar de trigger. Wat triggert dit overlevingsmechanisme?Wanneer je dit kan achterhalen en dieper kunt graven wat de kern is, kun je aan de slag. Het helpt vaak om professionele hulp in te schakelen zoals een coach/ mentor die je kan helpen om je naar de kern te brengen en verder op weg te helpen. Het gaat niet om pijn bestrijden, maar leren samenwerken met de pijn. 

Heb je hulp nodig?

Het voelt soms als een grote stap, maar weet dat je niet de enige bent die met bevriezen te maken heeft. Wij hebben dit ook vaak genoeg meegemaakt, waarbij Rory in de vriesstand terecht kwam en er zelf bijna niet kon komen. Hij had hulp nodig. Samen sta je sterker. Dus aarzel niet om hulp te vragen. Aan je partner, aan anderen of aan ons. Met persoonlijke begeleiding kun je sneller inzicht krijgen waar een bepaald patroon vandaan komt en hoe je het kunt veranderen.