Verlatingsangst: Hoe ga je om met de angst voor afwijzing in je relatie?

Stel je voor: je zit tegenover je partner.
De spanning in de lucht is voelbaar.
Je wilt iets belangrijks delen,
maar de woorden blijven vastzitten in je keel. 
De angst om afgewezen te worden houdt je tegen.
Wat als je partner je niet accepteert?
Je zoekt naar een bevestiging in het gezicht van je partner,
maar de stilte voelt als een zware last.
Je vraagt je af of je het risico moet nemen.
Diep van binnen weet je dat openheid nodig is,
maar de drang om te spreken wordt overschaduwd door angst.
Dit is het moment waarop je je stem moet laten horen.
Toch houdt de angst je gevangen. 
Het moment glijdt voorbij.
Weer is er geen verandering.

De angst voor afwijzing houdt je tegen om een diepgaande, liefdevolle relatie aan te gaan met je partner. Dit blog is om je te helpen inzien waar het vandaan komt, hoe je het herkent en wat je eraan kunt doen om je angst los te laten.

Hoe herken je angst voor afwijzing in je relatie?

Vanuit onze praktijk-ervaring zien wij de angst voor afwijzing zich op verschillende manieren uiten in de relatie. We hebben dit verdeeld onder 4 categorieën.

1. 1. Aanpassingsgedrag

Dit patroon gaat over het aanpassen of onderdrukken van eigen gevoelens en behoeften om afwijzing te voorkomen.

• Overmatig aanpassen: Je stemt altijd in met je partner om conflicten te vermijden, zelfs als dit ten koste gaat van jezelf.
• Verlatingsangst camoufleren door onafhankelijkheid: Je lijkt emotioneel afstandelijk en overmatig onafhankelijk om te voorkomen dat je gekwetst wordt.
• Vermijden van commitment: Uit angst voor afwijzing vermijd je langdurige betrokkenheid of diepere verplichtingen, zodat je niet teleurgesteld kunt worden.
• Vermijden van confrontaties: Je vermijdt moeilijke gesprekken of onderwerpen die spanning kunnen oproepen, uit angst dat je partner je zal afwijzen of teleurstellen.

1. 2. Controle en Macht

Hier probeert iemand controle te krijgen over de relatie of hun partner om hun angst voor afwijzing te beheersen.

• Je relatie controleren: Je probeert het gedrag van je partner te controleren, uit angst dat ze afstand nemen of interesse verliezen.
• Ongelijke machtsdynamiek creëren: Je neemt steeds de leiding in de relatie om te voorkomen dat je afhankelijk wordt van je partner voor bevestiging.
• Hyperfocus op kleine details: Je zoekt voortdurend naar tekenen van afwijzing in kleine gebaren of opmerkingen van je partner, wat leidt tot onzekerheid.

1. 3. Emotionele Afstand

Dit patroon draait om het terugtrekken van emotionele kwetsbaarheid uit angst om gekwetst te worden.

• Emotionele afstand creëren: Je houdt je gevoelens binnen, bang om afgewezen te worden als je je kwetsbaar opstelt.
• Passief-agressief gedrag: Je uit je frustraties niet direct, maar via indirecte opmerkingen of acties, omdat je bang bent voor afwijzing als je eerlijk bent over je gevoelens.

1. 4. Zoeken naar Bevestiging

In dit patroon heb je voortdurend geruststelling nodig om je angst voor afwijzing te kalmeren.

• Constant geruststelling zoeken: Je hebt voortdurend bevestiging nodig van je partner om je veilig te voelen in de relatie.
• Overmatige afhankelijkheid: Je leunt te veel op je partner voor emotionele steun, omdat je bang bent dat je zonder hen afgewezen wordt.
• Verlatingsangst: Je bent overdreven bang om verlaten te worden, waardoor je extra aandacht en bevestiging nodig hebt.

De impact op je relatie

Kun je je inbeelden dat je partner de angst voor afwijzing heeft? Je partner die gevoelig reageert wanneer je iets tegen hem/ haar probeert te vertellen. In plaats van open te communiceren, sluit je partner zich eerder af of schiet in de verdediging. De verbinding wordt telkens verstoord wanneer je partner zich afgewezen voelt. Communicatie wordt een hindernisbaan en je hebt geen idee meer hoe je iets moet brengen, omdat je partner telkens wordt getriggerd.

Wat zou dat met je doen?

Hoe zou je dan naar je partner kijken?

Ben je dan nog aangetrokken tot je partner?

Dat maakt best impact op de dagelijkse interacties met je partner, toch?

De negatieve spiraal van afwijzing

De angst voor afwijzing creëert afstand in de relatie. En voor de partner met angst voor afwijzing kan de angst zich gaan infiltreren in andere gebieden van je leven. Je kunt het gevoel krijgen dat je ook in vriendschappen of op werkgebied tekortschiet. Deze voortdurende onzekerheid tast je zelfbeeld aan, wat leidt tot minder zelfvertrouwen. Hierdoor verlies je langzaam je eigen identiteit, omdat je voortdurend bezig bent met het pleasen van anderen en het vermijden van confrontaties. Je partner ziet steeds minder wie je werkelijk bent en denkt: ‘’waar komt die angst voor afwijzing toch vandaan’’?

Waar komt het gevoel van afwijzing vandaan?

De angst voor afwijzing komt altijd vanuit het verleden. Heel lang geleden of afgelopen jaar. Een onveilige hechting, traumatische ervaringen, voorgaande relaties of je huidige relatie is de bron. De angst voor afwijzing is het gevolg. Het kan zijn dat je verlatingsangst of bindingsangst hebt, waarbij de angst voor afwijzing een groot thema is. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Je kunt ook de angst op zich zelf hebben en dit door eerdere ervaringen ontwikkelen.

Angst voor afwijzing: de 4 oorzaken

1. Onveilige hechting

Je beginjaren hier op aarde zijn een kwetsbare periode. Waarom? Je ouders of opvoeders leren je kruipen, lopen, fietsen, eten, drinken en poepen op een potje. Maar je leert ook liefde te geven en ontvangen. Je ouders of opvoeders zijn hierin het voorbeeld. Hoe zij liefde delen bepaalt hoe jij je hecht aan een belangrijk persoon. Dit kan op een veilige manier of een onveilige manier. Meer info vindt je hier over veilige of onveilige hechting. Een onveilige hechting bestaat veel uit afwijzing van ouder naar kind. Hierdoor wordt op jonge leeftijd al angst gecreëerd rondom afwijzing. Dit wordt een herhaaldelijk patroon wat iedere relatie later min of meer zal beïnvloeden.

1. Traumatische ervaringen

Iemand verliezen, (seksuele) mishandeling of een heftig ongeluk zijn allemaal voorbeelden waarin je je verlaten en eenzaam voelt. Afwijzing creëert het gevoel van verlaten en eenzaamheid, waardoor je (een deel) van het trauma kunt herleven. Dit kan zo heftig worden ervaren, dat de angst voor afwijzing ontstaat.

1. Voorgaande relaties

Liefdesverdriet, verlating of zelfs afwijzing door je vorige partner(s), maar ook door vrienden of familie zorgen ervoor dat afwijzing een wond achterlaat. Deze pijn wil je het liefst vermijden en dus ontstaat de angst voor afwijzing.

1. Huidige relatie

Stel jouw twijfelt of jij de juiste partner voor hem/ haar bent, praat negatief over je of plaatst zichzelf continu op nummer 1, dan zal er een gevoel ontstaan dat jij minder belangrijk bent. Wellicht voel je je afgewezen. Vroeger had je nergens last van, maar door specifieke of herhaalde situaties blijft het gevoel van afwijzing intens aanwezig. Dan kan de angst voor afwijzing ontstaan, omdat je niet leert hoe je hiermee kunt dealen.

Wellicht zijn er nog meer oorzaken, maar wij kwamen uit op deze vier. 😉

Door deze oorzaken wordt een laag zelfbeeld gevoed, wat de angst voor afwijzing versterkt. Hoe meer je om je partner geeft, hoe kwetsbaarder je je voelt. Daardoor kan ieder klein spoortje naar afwijzing voelen als een bom. Maar hoe vaker je een klap krijgt, hoe beter je hem kan incasseren, toch?

‘’Waarom kan ik slecht tegen afwijzing?’’

Na de negatieve ervaring(en) in je verleden heb je nooit leren omgaan met afwijzing. Zodra het gevoel van afwijzing omhoog komt, activeert automatisch één van je overlevingsmechanismen. Dit is een strategie om pijn te vermijden. Als je terug naar boven scrollt en de 4 categorieën opnieuw bekijkt, herken je altijd wel iets van aanvallen, verdedigen, aanpassen of bevriezen. Dit zorgt ervoor dat je nooit als een volwassen persoon de pijn van afwijzing incasseert. Je verbergt het, verdooft het of wijst naar de ander. Maar wat gebeurd er als je altijd van de pijn wegloopt? De pijn komt terug. Het blijft een gevoelige snaar. Je neemt geen verantwoording door het gevoel van afwijzing te accepteren en je geeft je er niet aan over. En dat is precies de reden waarom je die angst nooit zult overwinnen. 

Hoe overwin je de angst voor afwijzing?

Angst voor afwijzing is een persoonlijk proces, waar je soms niet individueel zomaar uitkomt. Wij bieden hulp gericht op het doorbreken van deze angst. Maar je kunt vandaag ook zelf de eerste stappen zetten om de angst voor afwijzing los te laten.

1. Begrijp waar je angst vandaan komt
   Eenzaamheid, een laag zelfbeeld of twijfels van je partner kunnen je angst voeden. Reflecteer op je verleden en herken waar dit gevoel begint.
2. Doorbreek eenzaamheid
   Voel je je eenzaam in je relatie? Zoek verbinding, met jezelf en je partner. Als je jezelf accepteert, wordt de angst voor afwijzing minder.
3. Neem afstand
   Een korte break kan ruimte geven om helder na te denken en je patronen te doorzien. Afstand helpt je om objectief naar je relatie te kijken.
4. Kies het juiste moment
   Praat over je angst als jullie beiden kalm zijn. De boel escaleert vaak wanneer je reageert op het moment van de trigger. Leg uit wat je voelt zonder verwijten. Goede communicatie voorkomt misverstanden.
5. Versterk je zelfvertrouwen
   Hoe sterker je in je schoenen staat, hoe minder je afhankelijk bent van andermans goedkeuring. Investeer in jezelf en je doelen.
6. Communiceer open
   Wees eerlijk over je gevoelens en luister naar je partner. Oordeel niet, maar zoek samen naar oplossingen.
7. Zoek hulp indien nodig
   Als de angst te groot wordt, dan is professionele hulp nodig. Wij bieden online trainingen aan om patronen te doorbreken en zelfvertrouwen op te bouwen.

Herken je patronen zoals aantrekken en afstoten? Deze training helpt dit te doorbreken en rust in je relatie te vinden.

Ondersteunende artikelen:

• Overlevingsmechanisme in je relatie
• Hoe beïnvloeden onveilige hechtingsstijlen je relatie?
• Waarom heb ik zo veel bevestiging nodig in mijn relatie?