Waarom bindingsangst vaak verkeerd begrepen wordt…

Bindingsangst

Geschreven door:

Lotte & Rory

Je verlangt naar liefde, maar zodra iemand te dichtbij komt, duw je weg.
Je wilt intimiteit, maar als het te intens voelt, vlucht je.
Je trekt je terug om ademruimte te vinden. Zodra die er is, zoek je opnieuw verbinding.

Bindingsangst is een vicieuze cirkel: aantrekken en afstoten. Voor de ander pijnlijk, voor jou verwarrend. En steeds die vraag: moet ik stoppen of doorgaan met mijn relatie, of is dit bindingsangst?

Misschien voel je je schuldig dat je twijfelt. Gefrustreerd dat je het niet voelt, terwijl je het zó graag wilt. De ander gaat ervoor, maar iets in jou trekt zich terug. Vluchten voelt veilig, maar er is ook iets wat je vasthoudt. Dat innerlijke gevecht is typisch voor bindingsangst: verlangen naar nabijheid, maar tegelijkertijd bang zijn voor verlies van vrijheid.

Je gevoelens schieten alle kanten op. Een paar dagen hou je vol, maanden niet. Met wie deel je dit? Vaak begrijpt niemand je echt. Zelfs als je het probeert uit te leggen, voel je je alleen. Daarom dit blog: om helderheid te brengen in de storm van bindingsangst en relatietwijfel.

Bindingsangst uitgelegd

Bindingsangst is geen onwil. Geen gebrek aan liefde. Geen stoornis. Bindingsangst kun je beter zien als een beschermingsmechanisme. Vaak ontstaan uit onveilige hechting. Uit oude pijn, waarin dichtbij zijn onveilig voelde. Misschien waren je ouders emotioneel afwezig. Of té aanwezig, waardoor jij je opgeslokt voelde. Misschien was liefde wisselvallig: warmte, gevolgd door kritiek. Je leerde vroeg: verbinding is gevaarlijk.

Dus slikte je je woorden in, om afwijzing te vermijden. Je beschermde jezelf niet alleen tegen pijn, maar ook tegen nabijheid. Voorkomen leek veiliger dan genezen. En nu scan je liefde constant op gevaar. Zelfs als iemand je warmte geeft. Juist dan. Want je ervaring leerde: na nabijheid komt pijn. Dat is de kern van bindingsangst: je wilt liefde, maar je vertrouwt de veiligheid ervan niet.

Twijfel laait op in twee uitersten: bij diepe verbinding en bij ruzie. Wordt het te dichtbij, dan trek je je terug. Komt er strijd, dan fluistert je hoofd: “Zie je wel, dit werkt niet.” Dit kan leiden tot miscommunicatie, verwijten of zelfs vluchtgedrag – allemaal herkenbare signalen van bindingsangst.

Wanneer je uitzoomt is dit logisch te verklaren, maar als je er middenin zit voelt het ondraaglijk en erg verwarrend. Zowel voor jou als de ander.

Ik (Rory) weet hoe dat voelt. Jarenlang was ik de twijfelaar. De remmer. De saboteur. Aan de buitenkant leek alles prima. Binnenin knapte er iets zodra het serieus werd. Ik voelde me schuldig tegenover Lotte, die zoveel liefde gaf. En ik schaamde me voor mijn twijfels. Want: ‘Als het goed is, dan wéét je het toch?’ Pas toen ik ontdekte dat ik bindingsangst had, vielen de puzzelstukjes. Het lag niet aan Lotte. Het lag ook niet aan mijn gevoel. Het zat dieper. Dat inzicht veranderde alles.

De pijnlijke misvattingen van de ander

Wat voor jou bescherming is, voelt voor de ander als afwijzing. En dat is precies de valkuil bij bindingsangst. Ook je partner heeft vaak een eigen beschermingsmechanisme ontwikkeld: verlatingsangst. En precies die angst wordt getriggerd wanneer jij afstand neemt. Daardoor kijkt de ander door een vertroebelde lens en voelt iedere vorm van afstand als persoonlijke afwijzing. Die interpretaties doen pijn, maar kloppen niet met de werkelijkheid.

Wat vaak meespeelt: iemand met bindingsangst trekt bijna altijd iemand met verlatingsangst aan. Zo wordt de dynamiek van aantrekken en afstoten nog sterker. Jij zoekt afstand, de ander klampt zich vast. Dit leidt vaak tot onveiligheid in je relatie en bevestigt opnieuw de pijn waar bindingsangst uit ontstaan is.

En precies hier ontstaan de grootste misvattingen. Wat jij doet om jezelf te beschermen, wordt door de ander geïnterpreteerd alsof jij hem of haar afwijst. Dat spanningsveld komt duidelijk naar voren in de zes meest voorkomende misvattingen die we hieronder verder uitleggen.

1. Je neemt afstand zodra het serieus wordt

Interpretatie ander: “Ik ben niet goed genoeg.”
Wat het echt betekent: Jij zoekt ruimte om rust te vinden. Voor de ander voelt dat als verlating. En omdat de ander bang is om jou kwijt te raken, trekt de ander juist harder aan je. Daardoor ervaar jij nóg meer druk en raak je verder verwijderd. Dit is een klassiek voorbeeld van hoe bindingsangst misverstanden voedt in relaties.

2. Je twijfelt of dit de juiste relatie is

Interpretatie ander: “Er is vast iemand anders.”
Wat het echt betekent: Twijfel is jouw manier om controle te houden. Je houdt opties open om pijn te vermijden. Voor de ander voelt dit alsof jij niet volledig kiest, alsof je met één been buiten de relatie staat. Terwijl jij in werkelijkheid vooral bang bent om jezelf volledig te geven – omdat je geleerd hebt dat overgave kwetsbaar maakt.

3. Je zoekt fouten bij de ander

Interpretatie ander: “Niets wat ik doe is goed genoeg.”
Wat het echt betekent: Door fouten uit te vergroten rechtvaardig je de afstand die jij voelt. Je legt het probleem buiten jezelf, zodat je niet naar je eigen angst hoeft te kijken. Voor de ander voelt dit als onrecht en afwijzing: hoe de ander ook zijn of haar best doet, het lijkt nooit goed genoeg. Het echte gevecht speelt zich echter in jóuw binnenwereld af. Bindingsangst maakt dat jij blijft zoeken naar redenen om afstand te houden.

4. Je voelt paniek bij teveel nabijheid

Interpretatie ander: “Ik ben te veel voor jou.”
Wat het echt betekent: Zodra liefde écht dichtbij komt, voelt jouw systeem alarm. Niet omdat je geen liefde voelt, maar omdat je brein nabijheid koppelt aan gevaar. Voor de ander lijkt het alsof de liefde te veel wordt. In werkelijkheid worstel jij met oude pijn die opnieuw wordt aangeraakt. Dit is bindingsangst in de kern: liefde willen, maar niet durven toelaten. Dit kan leiden tot aanvallen, bevriezen of in de verdediging schieten.

5. Je stelt gesprekken of beslissingen uit

Interpretatie ander: “Je neemt ons niet serieus.”
Wat het echt betekent: Uitstellen geeft jou tijdelijk lucht. Voor de ander voelt het alsof hij of zij er niet toe doet, alsof je geen toekomst samen ziet. Maar jouw uitstel komt voort uit angst om vastgezet te worden – niet uit gebrek aan liefde. Bindingsangst zorgt er vaak voor dat je de toekomst uitstelt en diepgang vermijdt.

6. Je zoekt afleiding buiten de relatie

Interpretatie ander: “Alles is belangrijker dan ik.”
Wat het echt betekent: Afleiding via werk, vrienden of ongezonde middelen is een manier om spanning te dempen. Voor de ander voelt dit als minachting, alsof de ander onderaan jouw lijstje staat. Terwijl jij eigenlijk probeert om niet overspoeld te worden door de onrust in jezelf. Vaak is dit een vorm van vluchten, opnieuw een kenmerkend patroon van bindingsangst.

Ook wij kennen deze misvattingen maar al te goed. Toen ik samen met Lotte in de knoop lag (ik met mijn bindingsangst en zij met haar verlatingsangst) triggerden we elkaar diep. Steeds als ik voor mijn eigen behoefte uitkwam, deed het haar pijn. Dat maakte me wanhopig. Pas toen we zagen dat dit de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst was, begrepen we dat oude triggers meespeelden. Door erover te praten leerden we de signalen vertalen en dichter naar elkaar toe bewegen. Dat was het begin van ons proces – en later van onze trainingen.

Waarom bescherming vaak voelt als afwijzing

Zie je hoe pijnlijk dit is? Jij probeert jezelf te beschermen. De ander voelt zich daardoor juist afgewezen.

Beide kanten zijn echt. Beide kanten zijn begrijpelijk. En toch leiden ze samen tot verwijdering.

Sterke relaties ontstaan niet doordat er geen pijn is, maar doordat er openheid komt over wat erachter zit. Dat vraagt eerlijkheid. Niet mooier maken, niet weglopen, maar zeggen wat er werkelijk in je omgaat.

Het vraagt ook toewijding: kiezen om niet te vluchten, maar verantwoordelijkheid te nemen. In kleine stappen. Bindingsangst is niet wie je bént. Het is een manier om jezelf te beschermen. En alles wat je uit bescherming doet, kun je stap voor stap afbouwen. In jouw tempo. Op jouw manier. Maar je hoeft het niet alleen te doen.

En juist hier ligt de sleutel: wanneer de ander gaat zien dat jouw afstand geen afwijzing is maar bescherming, ontstaat er ruimte. En wanneer jij gaat zien dat de pijn van de ander niet tegen jou gericht is maar voortkomt uit angst, komt er meer begrip. Dit is nodig om elkaar beter te leren kennen en te zien dat de relatie veilig is. Vanuit hier kun je met meer vertrouwen verder. Dat is de eerste stap om bindingsangst te doorbreken.

Eerste stap voor jullie allebei

Voor degene met bindingsangst: Benoem eerlijk wat er in je leeft. Alleen al zeggen dat je paniek voelt, maakt ruimte. Neem je twijfel niet te serieus en probeer echt voor de relatie te gaan. Mocht je diep van binnen overtuigd zijn dat dit niet de juiste relatie is, laat dan een professional met je meekijken zodat je geen verkeerde beslissingen neemt. Wil je meer houvast en richting? Dan kan onze training je ondersteunen. In Help! Ik twijfel – de training voor mensen met bindingsangst geven we je inzicht in waar je bindingsangst vandaan komt, wat deze angst écht betekent en hoe je kunt stoppen met jezelf saboteren. Je leert wat er mogelijk is als je dit patroon durft aan te kijken. 👉 Bekijk de training: Help! Ik twijfel
Voor degene met verlatingsangst: Het is belangrijk om de paniek van de ander niet als persoonlijke afwijzing te zien, maar als een beschermingsmechanisme. Wanneer jij dit gaat herkennen, geeft het jou rust en voelt de ander zich geaccepteerd. Vaak heb je de neiging om harder vast te houden wanneer de ander afstand zoekt. Maar juist dat versterkt de angst van de ander. Probeer in plaats daarvan stil te staan bij je eigen gevoelens van onzekerheid. Vraag jezelf af: waar komt mijn drang om vast te houden vandaan? Ga het gesprek aan zonder verwijt, maar met openheid. Zo laat je zien dat je er bent, zonder te verstikken. Dat geeft de ander de ruimte om weer naar jou toe te bewegen en jullie relatie meer veiligheid en balans te geven. Wanneer je merkt dat je hierin vastloopt, laat dan een professional meekijken of start met de training Help! Mijn partner twijfelt. Zo voorkom je dat je uit angst blijft handelen en leer je hoe je samen meer rust en vertrouwen kunt ervaren.

Het overwinnen van bindingsangst begint met kiezen voor de ander.

Het overwinnen van verlatingsangst begint met loslaten van de ander.

Hierdoor komen jullie meer in balans en ontstaat er ruimte voor veiligheid in je relatie.