Bindingsangst: als intimiteit je grootste trigger is

Heb je weleens het idee gehad dat je partner meer van jou wilde dan jij van je partner? Jij hebt iets meer tijd en ruimte nodig, maar voor je partner is het niet genoeg. Dit gevoel komt steeds opnieuw naar boven als je bindingsangst hebt. Je hebt de ander lief, maar wanneer de ander te veel naar je toe beweegt, neem je liever afstand. Want dat voelt vertrouwd en veilig. Afstand geeft je even wat ruimte. Ruimte om te ademen, om bij te komen en je eigen ding te doen. Op jouw tijd kom jij wel terug bij de ander, maar als die tijd opnieuw opgeëist wordt door de ander, voel je je geforceerd en benauwd. Eigenlijk wil de ander intiem met je zijn, maar je wordt steeds getriggerd door diezelfde intimiteit. Ligt dat aan je partner? Misschien wel, maar niet aan je partnerkeuze. Bijna iedere relatie heeft te maken met aantrekken en afstoten. De ene trekt aan (vraagt aandacht) en de ander stoot af (neemt afstand). Het gaat om gedrag waar jullie beiden invloed op hebben. In dit blog duiken we dieper in bindingsangst. Hoe iemand met bindingsangst intimiteit ervaart en alle haken en ogen daarvan. Maar voordat we daar dieper op ingaan, moeten we eerst ‘intimiteit’ als begrip uitpluizen.

Wat is intimiteit?

Aandachtig luisteren, een complimentje, fysieke aanraking, iets doen voor de ander, een leuke activiteit of een liefdevol cadeautje zijn allemaal vormen hoe we intimiteit met elkaar kunnen ervaren. Intimiteit kun je met iedereen tot een zekere hoogte ervaren. Het is hoe verbonden je voelt met de ander. Mocht je kinderen hebben, dan herken je dit vast: weet je nog de tijd dat je eerste kind was geboren en hoe hij of zij uren naar je gezicht kon staren. Een baby kijkt vol bewondering naar je en houdt zijn aandacht op alles wat je doet. Zó lang in elkaars ogen kijken doe je met je eigen kind wel, maar niet met de buurman. Sommige zelfs niet met hun eigen partner. Maar zó lang aankijken is erg intiem. De mate waarin je de ander toelaat hangt af van hoe intiem verbonden je met de ander bent. Als het goed is. Sommige mensen verwarren intimiteit met seksualiteit. Maar dit is net een tikkeltje anders.

Het verschil tussen intimiteit en seksualiteit

Ja, dit kun je op heel veel verschillende manieren uitleggen, maar wij leggen het op een manier uit, die onderbouwend is aan dit onderwerp.

Seksualiteit is slechts een gedeelte van intimiteit. Intimiteit is de mate hoe verbonden we ons voelen met de ander. Seksualiteit is de aantrekkingskracht binnen die verbinding. Als je zegt: ‘’ik ben aangetrokken tot je’’ dan heb je het over je partner of potentiële partner. Niet over je hond of je kind. Maar met je hond, je kind of anderen kunnen we wel intiem verbonden zijn. Seksualiteit gaat dus puur over aantrekkingskracht en als het goed is zijn we alleen seksueel verbonden met onze partner. Althans, dat is hoe het bedoeld is en hoe een relatie het beste werkt (dat geloven wij).

Wat betekent een intieme relatie?

Een intieme relatie is vooral waarin beide partners zich geliefd, gesteund en aangetrokken voelen. Dit gevoel wordt bij iedereen verschillend bereikt. Als je de vijf talen van de liefde kent, weet je hoe je op verschillende manieren liefde kunt communiceren. Iedereen ervaart intimiteit anders en zal zich op een andere manier intiem verbonden voelen met hun partner dan iemand anders.

De 3 vormen van intimiteit

Je kunt intimiteit ervaren in drie verschillende vormen: fysiek, mentaal en sociaal-emotioneel.

• Sociaal-emotionele intimiteit: dit gaat over de gevoelens die voor de ander hebt en die je met de ander deelt. Hoe meer gevoelens je durft uit te wisselen zonder oordeel, hoe meer sociaal-emotionele intimiteit.
• Fysieke intimiteit: dit gaat over jullie lichamelijke verbondenheid, hoeveel fysiek aangetrokken je bent tot de ander. Hoe meer je je fysiek durft open te stellen voor elkaar, hoe meer fysieke intimiteit.
• Mentale intimiteit: dit zegt vooral iets over je mening en gedachten. De rationele verbondenheid. Hoe je over de ander denkt en wat je van de keuzes of ideeën vindt van de ander. Hoe meer gedachten en meningen je met elkaar durft uit te delen, zonder oordeel, hoe meer fysieke intimiteit.

Voorbeelden van intimiteit

Intimiteit is dus vooral iets wat je ervaart, maar dit komt wel tot uiting in gedrag. Hier zijn even wat voorbeelden van intimiteit:

• Elkaar laten uitpraten en naar elkaar luisteren
• Samen leuke dingen doen
• Sorry zeggen als je de ander kwetst
• De juiste vragen stellen in een gesprek
• Elkaar aanvoelen (dingen zeggen of doen die de ander precies nodig heeft)
• Oogcontact
• Elkaar masseren
• Complimentjes geven
• Begrip tonen
• Een knuffel, een kus of andere fysieke aanraking
• Vertellen hoeveel je van de ander houdt
• Liefdevolle daden en gebaren
• Elkaars emoties en gevoelens respecteren
• Seks

Oké, genoeg uitgelegd over intimiteit. Nu halen we bindingsangst bij het onderwerp.

Waarom intimiteit iemand met bindingsangst triggert

Intimiteit is dus nodig voor de relatie tussen jou en je partner. Anders zijn jullie gewoon twee huisgenoten of een soort broer en zus. Maar als jij of je partner bindingsangst heeft, is intimiteit een risicovol gebied. Elke toenadering zorgt daarna voor afstand. Als je de aard van bindingsangst goed begrijpt, dan weet je dat iemand met bindingsangst bang is om afgewezen te worden (alleen laat hij of zij dat niet toe). Het risico van intimiteit is dat je afgewezen wordt. Hoe meer je jezelf laat zien en blootstelt voor de liefde, hoe pijnlijker het gevoel van afwijzing. Iemand met bindingsangst beschermt zich hiertegen door zelf afstand te nemen op zijn/haar moment. Het meest complexe is dat iemand met bindingsangst dit vaak niet zelf inziet en vooral afkeer voelt voor de partner. Iemand met bindingsangst ziet de gebreken bij de ander en gaat daardoor twijfelen. Dit komt bijna iedere keer naar boven wanneer er intimiteit is geweest. Het kan ook zo zijn dat de twijfel komt wanneer er juist geen intimiteit is geweest en dat de twijfels even weg zijn. Intimiteit kan heel fijn zijn voor iemand met bindingsangst, maar dat is vaak in het moment. Vroeg of laat komt de bindingsangst weer omhoog die gedachten oproept zoals: ‘nee, dit wil je niet’, ‘hij of zij is niet de ware’, ‘er loopt iemand beters rond’. Dit gebeurt omdat de wortel van bindingsangst ligt in de afwijzing van vorige relaties. Misschien in een liefdesrelatie, maar het kan ook in de relatie met je ouders zijn. Door de liefde en intimiteit van andere relaties heb je afwijzing ervaren. Iemand liet je heel dichtbij komen, maar deed je uiteindelijk pijn. Dit veroorzaakt bindingsangst. De mensen met ‘muurtjes’ zijn vaak mensen met bindingsangst. Dus hoe meer intimiteit, des te meer kans op afwijzing, dat is het mechanisme van bindingsangst. Bindingsangst is een overlevingsmechanisme die beschermt door zich terug te trekken. Afstand is de veilige haven. En daarom zie je degene met bindingsangst altijd afstand nemen wanneer het te intiem wordt of te intiem is geweest.

Wat gebeurt er met bindingsangst in de slaapkamer?

Hier moet naar boven komen dat iemand met bindingsangst niet per se vrees heeft voor seks. Het is vaak zo dat iemand met bindingsangst juist heel intiem kan zijn. Dit komt omdat er ook een sterke behoefte is aan intimiteit en verbinding, maar de terugtrek beweging volgt hierna wel. En die voelt meestal kil en koud voor de partner. Het kan wel kloppen dat iemand met bindingsangst ook afstand houdt van intimiteit op de slaapkamer, maar meestal speelt er dan meer dan alleen bindingsangst. Intense twijfel, verliefd op iemand anders, pornogebruik of vreemdgaan (allemaal gevolgen van bindingsangst) kunnen ervoor zorgen dat iemand met bindingsangst intimiteit op de slaapkamer tegenhoudt. Is dit in jullie relatie het geval? Dan wil je hier geen gras over laten groeien. Hierover praten en gevoelens delen met een luisterend oor is belangrijk om de relatie goed te herstellen. Dit heeft soms maanden, soms jaren nodig. Maar wat je ervoor terug krijgt is goud, kan ik je uit ervaring vertellen.

Bindingsangst: Hoe kan ik intimiteit meer toelaten?

Begin bij het herkennen van bindingsangst. Als je je twijfels en terugtrek-reactie kunt herkennen wanneer je partner intiem met je wil zijn of wanneer je intiem bent geweest, dan leer je waar de triggers zitten. Probeer eerst puur je gedrag te herkennen. Vervolgstap is dat je tegen je gevoel in gaat. Ja, je leest het goed. Tegen je gevoel in. Je gevoelens zijn vaak gebaseerd op bindingsangst. Je gevoel zegt; ga weg, neem afstand, dit voelt niet goed. Maar als je een veilige hechting hebt gehad, dan zou je dit niet in een intieme liefdesrelatie ervaren. Daarom wil je deze angst overwinnen. Wanneer je getriggerd wordt, mag je natuurlijk wel wat eigen ruimte pakken, maar pak niet te veel. Dus als je weg wilt gaan en alleen wilt zijn, probeer dan nu in dezelfde ruimte te zijn terwijl je je eigen ding doet. Verklein de afstand. En zorg dat je je behoeften uitspreekt. Mensen met bindingsangst zijn heel goed in het vermijden van gesprekken, gevoelens, gedachten. Alles wat je kwetsbaar kunt delen en waar je mogelijk op gekwetst kunt worden, slik je liever in. Maar je wil het juist uitspreken. Kleur bekennen, zodat je partner jouw gevoelens en behoeften leert kennen. Zo werken jullie er samen doorheen. Zeg bijvoorbeeld: ’Het komt even te dichtbij, ik heb even wat ruimte nodig’’. Als je dit al oefent kun je langzaam steeds meer opbouwen naar meer intimiteit met je partner. Je wil langzaam vertrouwen opbouwen en het verleden (bindingsangst) loslaten. Dus:

1. Herken bindingsangst: let op je triggers en je gedrag
2. Spreek je behoeften en gevoelens uit
3. Ga tegen je gevoel in: verklein de afstand

Zoals je ziet lijkt het tegenstrijdig: je gevoelens uitspreken en vervolgens je tegen je gevoel in gaan. Maar zie het als 2 losse dingen; je gevoelens zijn er nou eenmaal, die kun je niet zomaar veranderen. Maar je gedrag wel. Dus je spreekt uit: ‘’hey, ik voel me benauwd en ik heb de behoefte om weg te gaan, maar ik probeer hier te blijven en oké te zijn dat we in dezelfde ruimte zijn’’. Zo ga je niet in de gevoelens van bindingsangst mee, maar erken je ze wel. Zo weet je partner ook wat er gebeurt en ben je meer aan het samenwerken dan aan het aantrekken en afstoten.

Hoe kan ik mijn partner met bindingsangst helpen op het gebied van intimiteit?

Probeer zo min mogelijk te forceren, te eisen en te manipuleren. Aandacht, tijd, liefde, toewijding, intimiteit zijn allemaal mooie vruchten van de relatie die je kunt geven en ontvangen. Maar zodra je daar druk op uitoefent, omdat je er zelf zo naar verlangt, krijg je nooit hetgeen wat je werkelijk wil hebben: oprechte liefde. Vooral iemand met bindingsangst gaat volledig in de ankers wanneer je er de hele tijd bovenop zit. Het is noodzakelijk om je partner te leren ‘lezen’. Hoe ontvangt je partner liefde? Wat zijn de behoeften en verlangens van je partner? Probeer dit in kaart te krijgen en probeer ruimte en rust te geven in zijn of haar keuzes. Hier mag je natuurlijk zelf ook liefdevolle grenzen in aangeven, maar niet door controle uit te oefenen. Als je merkt dat je partner je continu ontwijkt, hoef je daar niet de hele tijd op te wachten. Je kunt een liefdevolle grens aangeven door te zeggen wat dit met jou doet en wat jouw reactie daarop is. Je eigen behoeften kenbaar maken, zonder dat je verdraait tot een verwachting, is een hele opgave. Maar de keuzes van je partner loslaten is wel essentieel. Jij bent vaak iemand die heel gefocust is op je partner, maar hier wil je een switch in maken. Je wil iets meer focussen op jezelf en je partner daarin betrekken. In plaats van andersom. Je kunt je partner met bindingsangst wel laten weten wat er in jou leeft op het gebied van intimiteit (want dit komt hoe dan ook wel boven water), maar dus zonder verwachting. Wanneer je dit consistent doet, kan je partner jou steeds beter begrijpen en zijn of haar gedrag inzien.

1. Herken je gedrag en pijn: let op wanneer je forceert, eist of manipuleert.
2. Probeer je partner te ‘lezen’: achterhaal wat je partner nodig heeft en speel daarop in. Geef rust en ruimte
3. Bespreek je behoeften en verlangens: zonder verwachtingen.

Hoe overwin je bindingsangst en verlatingsangst?

Voor bindingsangst: wijd jezelf toe aan je partner.
Voor verlatingsangst: laat je partner meer los (met gezonde grenzen).
Hoe doe je dit? In onze twee trainingen gaan we hier uitgebreid op in. We laten zien wat de grootste valkuilen zijn van verlatingsangst en bindingsangst. Je gaat leren hoe je uit angst reageert en wat je kunt doen om jullie liefde en relatie te herstellen. Wanneer jullie loskomen van de dynamiek van bindingsangst en verlatingsangst hebben jullie beiden een intieme relatie die veel stabieler is.
Voor bindingsangst de online training: Help! Ik twijfel
Voor verlatingsangst de online training: Help! Mijn partner twijfelt