Hoe denkt en voelt iemand met bindingsangst?

Stel je voor dat je in een relatie zit en telkens wanneer je partner praat over een volgende stap zoals samenwonen, trouwen of een kinderwens dan voel je een knoop in je maag en een beklemmend gevoel op je borst; alsof je gevangen zit in een onzichtbare kooi.

Iemand met bindingsangst denkt aan alle mogelijke scenario’s die kunnen ontstaan als je deze stap neemt. ‘Wil ik dit wel met jou?’ is een vraag die constant door je hoofd spookt en waar je geen keuze in kunt maken. Je overweegt de voor- en nadelen én je vraagt je af of je klaar bent voor de veranderingen die deze stap met zich meebrengt. Het brengt je in twijfel, gedachten razen door je hoofd en laten je verward en onzeker achter. Je zou willen vluchten naar een plek waar de druk van verwachtingen en verantwoordelijkheden van je afvallen.

Herkenbaar bij jou of je partner? In dit blog krijg je antwoord op de vraag: Hoe denkt of voelt iemand met bindingsangst?

Bindingsangst: je zit gevangen in het verleden

Het vrije gevoel dat je ervaarde voordat je in een relatie zat, blijft je achtervolgen en brengt je in twijfel. Deze innerlijke strijd kan overweldigend zijn voor iemand met bindingsangst en je nachten wakker houden. Je fantaseert hoe het anders zou kunnen zijn, hoe het beter kan. Je voelt een gebrek aan voldoening met alles wat je nu hebt en dit weerhoudt je ervan om volledig te genieten met je huidige partner. De gedachten aan ‘wat als’ spoken door je hoofd en doen je twijfelen aan de keuzes die je hebt gemaakt. De wens naar een andere realiteit kan een constante bron van onrust vormen, waardoor het moeilijk is om te genieten van het heden in je huidige relatie.

Doordat het verleden je herinnert aan betere tijden, lijkt het alsof het gras altijd groener was aan de andere kant. Je herinnert je de momenten van vrijheid en ongebondenheid, waar elke dag een nieuw avontuur leek te zijn. Deze herinneringen creëren een verleidelijke illusie van een beter leven, waardoor je twijfelt aan de keuze om bij je huidige partner te blijven.

In de wereld waarin het lijkt alsof alles maakbaar is, lijkt het inderdaad mogelijk om je leven te herschrijven. Maar zeg eerlijk; denk je echt dat het beter zal worden als je al je schepen achter je verbrand en ‘opnieuw’ begint?

Waarom heb je bindingsangst? 

Bindingsangst is een angst die ontstaat vanuit ervaringen in het verleden. Situaties (in je jeugd) hebben je laten geloven dat verbinding met anderen pijn of teleurstelling met zich meebrengt. Je bent wellicht gekwetst of afgewezen voor een geliefde of persoon waaraan je je hechtte. Misschien ben je gepest, ben je een dierbare verloren of heb je traumatische gebeurtenissen meegemaakt die hebben geleid tot een diepgewortelde angst voor verbinding. Deze ervaringen hebben littekens achtergelaten en hebben je geleerd om jezelf te beschermen door afstand te houden van anderen en emotioneel niet te veel te investeren. De angst voor herhaling van deze pijnlijke ervaringen zit diep en overheerst veel keuzes die je maakt.

De reden dat je steeds op zoek bent naar een uitweg heeft te maken met zelfbescherming. Je hebt geleerd dat je veiliger bent wanneer je afstand neemt en niet te veel in verbinding gaat met een ander. Dit is een overlevingsmechanisme; opgebouwd uit voorgaande ervaringen. Dit mechanisme van zelfbescherming is gevormd door eerdere ervaringen. Misschien herinner je je een specifieke gebeurtenis waarin het aangaan van een emotionele verbinding pijn veroorzaakte. Je wilt deze pijn natuurlijk niet nogmaals ervaren en hebt daarom (onbewust) besloten om jezelf wat meer op afstand te houden in vergelijkbare situaties. Hoewel dit overlevingsmechanisme een heel logisch gevolg is, is de kans groot dat het niet meer dienend is in de huidige situatie. 

Hoe voelt iemand zich met bindingsangst? 

Iemand met bindingsangst voelt vooral de behoefte en drang naar plezier, vrijheid en afstand. Deze gevoelens spelen de boventoon en beïnvloeden veel keuzes en situaties. Maar achter deze oppervlakkige gevoelens en behoeftes schuilt vaak een dieper gevoel van angst voor verbinding en intimiteit. Dit zorgt voor een innerlijke tweestrijd tussen het verlangen naar vrijheid en onafhankelijkheid enerzijds, en het verlangen naar liefde en verbinding anderzijds. 

Bindingsangst is als een mist die zich langzaam om je heen sluit, waardoor je zicht op de realiteit vertroebelt raakt. Wat eens liefde leek, wordt nu gezien als verstikking. Wat eens geborgenheid bood, voelt nu als gevangenschap. Omdat het verleden wordt geprojecteerd op het heden, voelt elke handeling, elk gebaar van genegenheid als een potentiële bedreiging voor je vrijheid en autonomie waardoor je het liever uit de weg gaat. 

De paradox van bindingsangst is dat het je verlangen naar liefde en verbinding saboteert, terwijl je er tegelijkertijd zo naar verlangt. De behoefte aan afstand in de relatie is dus als een masker, een mechanisme uit zelfbescherming om de ware verbinding met je partner te ontlopen. Hierdoor kunnen je gevoelens misleidend zijn, omdat ze gebaseerd zijn op gebeurtenissen uit het verleden en angst.

Het klinkt misschien vreemd, maar iemand die gevangen zit in bindingsangst verlangt dus diep van binnen naar verbinding en liefde. Deze verlangens worden echter overschaduwd door angst. Het is een innerlijke strijd tussen het verlangen naar nabijheid en de behoefte om jezelf te beschermen tegen potentieel emotioneel pijnlijke situaties. Zie het als een ui: de kern verlangt naar verbinding en liefde, maar er zitten zo veel lagen omheen gevouwen dat je dit diepe verlangen niet meer voelt. 

Het idee om los te breken van je huidige situatie en een frisse start te maken lijkt dus een bevrijdend gevoel voor iemand met bindingsangst, maar in werkelijkheid stel je de stap naar diepere verbinding uit. En die verbinding ontstaat alleen wanneer je door je bindingsangst heen breekt en besluit om bij je huidige partner te blijven.

Wat denkt iemand met bindingsangst?

Bindingsangst kan iemand doen worstelen met tegenstrijdige gedachten. Hoewel er een diep verlangen naar liefde en verbinding kan zijn, wordt dit vaak overschaduwd door gedachten als ‘Is mijn partner wel de ware?’ . Je denkt dat je jezelf aan het verliezen bent in de relatie en dat het te veel tijd van je in beslag neemt. De angst voor het verlies van vrijheid, zelfstandigheid en eigen ruimte is zo groot dat je gedachten dus vooral hier naar uit gaan. Je wilt graag afstand nemen, maar gelijkertijd wil je je partner ook niet volledig loslaten. Dit zorgt er voor dat iemand met bindingsangst blijft twijfelen en mijmeren. In essentie lijkt het alsof er geen juiste beslissing is, waardoor je gevangen blijft in gedachten en twijfel. Aan de andere kant wil je partner misschien wel afstand nemen van jou met bindingsangst, maar meestal is je partner diegene met verlatingsangst. Wat ervoor zorgt dat afstand nemen er moeilijk is.

Wanneer en waardoor wordt je bindingsangst getriggerd? 

Je bindingsangst kan getriggerd worden zodra je relatie verstikkend of benauwend voelt, je vrijheid lijkt te verliezen of je partner toe is aan een volgende stap. Het is alsof er in deze situaties een alarm afgaat; een innerlijk signaal dat je waarschuwt voor het mogelijke verlies van onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Deze instinctieve reactie activeert je overlevingsmechanisme en duwt je in de richting van afstand nemen of vluchten, zelfs als dat betekent dat je relatie op het spel zet.

In veel gevallen heeft iemand met bindingsangst een partner die kampt met verlatingsangst. Dit kan resulteren in een vicieuze cirkel waarin beide partners elkaar continu triggeren in hun angsten. Het gevoel van verstikking bij de ene partner kan de angst voor verlating bij de andere versterken, en vice versa.

Wij (Lotte & Rory) hebben samen lange tijd vast gezeten in de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst. De dans van aantrekken en afstoten werd een dagelijkse routine voor ons… Totdat we ons realiseerden dat we samen sterker waren dan onze angsten en besloten om samen te groeien. We hebben veel stappen genomen die ons leven heeft veranderd. En kijk eens waar we nu staan; we zijn gelukkig samen (the living cliché) en we begeleiden koppels samen in hun relatiereis. Wanneer jullie samen aan de slag gaan met bindingsangst en verlatingsangst, opent zich de weg naar een liefdevolle relatie. Het vergt moed en toewijding, maar het biedt ook de mogelijkheid om een sterker en hechter partnerschap op te bouwen, gebaseerd op wederzijds begrip en respect.

Hoe doorbreek je de bindingsangst? 

Het is van belang om de angst bij jezelf (of je partner) te erkennen en te herkennen. Welke situaties zorgen ervoor dat de angst weer opspeelt? Maak die gevoelens bespreekbaar en blijf communiceren en luisteren. Als je partner niet weet waar je op dat moment mee worstelt, groeien jullie verder uit elkaar. Door goede communicatie kun je de spanning uit de lucht halen en misverstanden in de toekomst voorkomen.

We raden je aan om bewust te worden van de gedachten en gevoelens aan de oppervlakte (zoals behoefte aan vrijheid, afstand en gevoelens van twijfel) en vervolgens te onderzoeken welke dieperliggende gedachten en gevoelens er spelen. Door een onderscheid te leren maken in deze twee niveaus van gedachten en gevoelens, kun je beginnen met het identificeren van de oorsprong van je bindingsangst en hoe deze je huidige relatie beïnvloedt.

Iedere keer wanneer de twijfel weer opspeelt kun je jezelf afvragen waar deze twijfel vandaan komt. Dit kan je helpen om dieper in te gaan op je eigen emoties en gedachten, en om beter te begrijpen hoe ze je relatie beïnvloeden.

Als je behoefte hebt aan meer ondersteuning bij het overwinnen van bindingsangst, nodigen we jou en je partner uit om deel te nemen aan ons Relatie Retreat. Bij ons retreat draait het niet om saaie therapie sessies, maar om op een speelse en interactieve manier in beweging te komen en je relatie te verdiepen. Te midden van een veilige en bosrijke omgeving, begeleiden we jullie in het verkennen van de afstand in jullie relatie en het herontdekken van de onderlinge connectie.