Overlevingsmechanisme in je relatie

In dit blog kijken we niet alleen naar jouw overlevingsmechanismen, maar ook hoe deze zich uit in je relatie. Maar allereerst:

Wat is een mechanisme?

Een mechanisme is een opgebouwd patroon/ systeem die een functie heeft. Een mechanisme is natuurlijk een breed begrip, dus in dit geval hoef je niet te denken aan machines of voorwerpen. We hebben het nu over ons cognitieve deel die ervoor zorgt dat we overleven. 

Wat is de trigger van een mechanisme?

Wanneer er gevaar dreigt en de kans om te overleven staat op het spel, dan wordt dit mechanisme getriggerd/ geactiveerd. Bewust of onbewust reageer je op dit gevaar. Dit gevaar lijkt voor het mechanisme levensecht en zal dus ook reageren alsof het levensecht is. Of het gevaar fysiek, mentaal of emotioneel is maakt niet uit. De trigger is het gevoel van onveiligheid. 

Waarom reageer ik vanuit een mechanisme?

> Maak een lijstje wat voor jou onveilig voelt.

Wat zijn voor jou onveilige situaties? Denk niet alleen in fysieke vorm (langs de snelweg staan met razende auto’s langs je heen), maar denk ook mentaal of emotioneel (Je partner die voor je staat te schreeuwen).

Als je dan kijkt naar dit lijstje, dan zullen er waarschijnlijk vergelijkbare situaties in je leven zijn gebeurd, waardoor je dit onveilig noemt. Door situaties uit het verleden is er een overlevingsmechanisme/ strategie opgebouwd. Wanneer je je onveilig voelde als kind, dan zul je automatisch een mechanisme opbouwen. Dit mechanisme blijft bestaan totdat je bewust wordt van het patroon en het gaat transformeren. 

De 6 overlevingsmechanismen

Afhankelijk van de situatie en wat er in het verleden is gebeurd komt er een specifiek mechanisme naar voren. Het kan zijn dat je ze allemaal herkent bij jezelf of bij iemand anders. Ze kunnen allemaal aanwezig zijn, maar vaak zijn er één of meerdere die er bij jou dominant uitspringen.

1. Aanpassen
2. Aanvallen
3. Verdedigen
4. Vluchten
5. Bevriezen

Klik op een overlevingsmechanisme voor verdieping in het onderwerp.

Overlevingsmechanismen in je relatie

Binnen veel relaties wordt een overlevingsmechanisme sneller geactiveerd, omdat je nou eenmaal een stuk intiemer bent met je partner dan met andere mensen. Het gevoel van onveiligheid (wat een overlevingsmechanisme bewaakt) kan omhoog komen wanneer je bijvoorbeeld niet begrepen wordt of je wordt ineens vet hard getriggerd in een emotioneel stuk. Hoe je communiceert met je partner is dan cruciaal. Zowel voor jou als je partner. Dit kan helemaal mis gaan of de verbinding kan juist versterkt worden. Het gaat er om dat beide partners zich bewust worden van het overlevingsmechanisme en juist leren handelen/ communiceren. De meest vervelende situatie komt voor wanneer jullie beide in een overlevingsmechanisme belanden waardoor jullie niet zo makkelijk meer uit de put komen. Verbinding is dan vaak ver te zoeken.

Het overlevingsmechanisme komt vanuit een onverwerkt deel

Wanneer één van jullie gaat handelen vanuit een overlevingsmechanisme, dan handelt diegene ook vaak vanuit een onverwerkt ‘kind-deel’ of ‘puber’. Hij/zij handelt niet meer vanuit de ‘authentiek ik’. Je ziet vaak dat weerstand hiertegen nog meer het overlevingsmechanisme activeert. Emoties en het gevoel van onveiligheid worden versterkt.

Wat wel werkt

Het overlevingsmechanisme heeft sowieso bewuste aandacht nodig. Als dit onbewust blijft, dan is het een blinde vlek. Daar kun je helaas niet aan werken. De vraag is alleen: hoe maak je dit bewust? Het helpt misschien niet om ‘in the heat of the moment’ even te zeggen:

”Yo! Jij zit helemaal in de aanval, waarom doe je zo?

Het werkt misschien beter om de ander te supporten in het moment en pas later vragen te stellen. Daarnaast is het ook belangrijk (in hoeverre je dat kunt) om je eigen shit aan de kant te schuiven en naar de ander te luisteren. Mocht je daar niet in staat zijn, geef dan ook open en eerlijk je grenzen aan. Communicatie tussen partners is key.

Wanneer je communicatie steeds beter onder de knie hebt, leer je vanzelf elkaar meer te vertrouwen. Zo kun je bouwen aan deze kwetsbare delen van jezelf en die van je partner.

Is er iets aangeraakt?

Heeft dit blog je aan het denken gezet? Of zoek je hulp hoe je beter met jouw/ jullie overlevingsmechanisme(n) om kunt gaan? Contact ons via mail, instagram of plan eenvoudig een 1:1 call in met Lotte. Wij helpen je graag verder.